Klasyfikacja temperaturowa

Ponieważ w zastosowaniach elektrotechnicznych temperatura bardzo często okazuje się czynnikiem w decydujący sposób wpływającym na starzenie się materiałów izolacyjnych, należy dokładnie zwracać uwagę na sposób klasyfikacji termicznej taśm. Do niedawna w doniesieniu do materiałów i systemów izolacyjnych stosowanie było pojęcie klasy temperaturowej zgodne z normą IEC 60085.

Publikacja normy IEC 60216 wprowadziła pojęcie wytrzymałości cieplnej. Wytrzymałość cieplna materiału izolacyjnego odzwierciedla temperaturę, w której materiał ten może się znajdować bez zmiany jego właściwości, podczas nieprzerwanej eksploatacji przez 20 000 godzin.

Przy tym przez zmianę właściwości rozumie się:

• utratę wagi maksymalnie o 5%
• zmianę napięcia przebicia na 1kV

Przy określonej wytrzymałości cieplnej (temperaturze roboczej) taśma może być wykorzystana, jako materiał izolacyjny w zastosowaniach elektrotechnicznych z odpowiadającej klasy temperaturowej, zgodnie z klasyfikacją wg norm IEC 60085.

Obok pokazano zależność pomiędzy wytrzymałością cieplną a klasą temperaturową. Przykładowo, gdy wytrzymałość cieplną polieterycznej taśmy określa się na 145°C, to taka taśma, zgodnie z normą IEC 60085, jest zalecana do zastosowania, jako materiał izolacyjny w aplikacjach klasy temperaturowej, B (130°C).

TAŚMY ELEKTROTECHNICZNE

W połowie zeszłego stulecia inżynierowie i chemicy pewnego światowego koncernu wynaleźli pierwszą na świecie samoprzylepną taśmę elektrotechniczną na bazie PCW, która posiadała odpowiednie właściwości chemiczne, fizyczne i elektryczne. Na początku lat 40-tych wieku polichlorek winylu, dzięki swojej uniwersalności, był już powszechnie stosowany do różnych aplikacji – od prysznicowych zasłon aż do izolacji kablowych. Jednak zastosowanie go do produkcji elektrotechnicznych taśm samoprzylepnych ciągle jeszcze było niemożliwe. Wnikało to z faktu, że wykorzystywany w charakterze plastyfikatora winylowej taśmy fosforan trójkrezolowy (TCP) miał tendencję do migrowania, nadając powierzchni taśmy maślany wygląd i niszcząc wszystkie znane substancje klejące.

Biorąc pod uwagę tę osobliwość, inżynierowie znanego koncernu światowego przeprowadzili liczne eksperymenty, zestawiające nowe plastyfikatory z żywicą winylową.

W rezultacie, w styczniu 1946 roku światowy koncern opatentował nową winylową taśmę elektrotechniczną z systemem plastyfikacji i odpowiednio opracowaną substancją klejącą – na bazie kauczuku i bez używania siarki.

Najbardziej interesujący jest fakt, że powszechnie używana czarna taśma na początku w ogóle nie była czarna.

Pierwsze taśmy były koloru żółtego, a w wielu późniejszych wariantach – koloru białego. Jednak ze względu na odporność na promieniowanie ultrafioletowe biała taśma została ostatecznie zamieniona na czarną. W późniejszym okresie rozpoczęto także produkcję kolorowych taśm winylowych, które znalazły szerokie zastosowanie, jako materiały do znakowania i identyfikacji.

Taśmy elektrotechniczne powinny posiadać odpowiednie właściwości elektryczne i mechaniczne, a także odpowiadać wymaganym charakterystykom technologicznym. Za zwykłą rolką taśmy kryją się złożone problemy materiało­znawstwa, skomplikowane technologie i procesy, produk­cyjne.

Elektroizolacyjne taśmy samoprzylepne wykorzystywane są do izolacji, ochrony, znakowania, mocowania i wiązko­wania przewodów. Właściwości izolacyjne taśmy determi­nowane są przez rodzaj i grubość materiału taśmy, rezystan­cją izolacji, wytrzymałość dielektryczną i odporności taśmy na starzenie się.

Ważnym czynnikiem przy wyborze taśmy izolacyjnej jest uwzględnienie możliwości występowania elektrolitycznej korozji przewodnika w następstwie jego chemicznego oddziaływania ze składnikami tarry w obecności potencjału elektrycznego, wilgoci i innych czynników środowisko­wych. Korozja elektrolityczna może doprowadzić do zerwa­nia przewodnika lub do przebicia emaliowej izolacji cien­kich przewodów. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ko­rozji, należy minimalizować zawartość siarki i chlorków w materiale, z którego wykonana jest taśma.

Zabezpieczenie wyrobów przed różnego rodzaju uszkodze­niami zapewniane jest przez takie parametry taśmy, jak: rezystancja izolacji, odporność na rozpuszczalniki, zakres temperatury pracy, niepalność i odporność na rozrywanie.

Wielu producentów wykorzystuje taśmy do barwnego ozna­kowania swoich wyrobów lub jako materiał identyfikacyjny. W takich zastosowaniach ważne jest, aby taśma nie traciła koloru, posiadała dobre właściwości klejące i nadawała się, do nanoszenia trwałych oznaczeń.

Taśmy wykorzystywane są często do mocowania kompo­nentów i przewodów. W tym przypadku najważniejsze para­metry to: odporność na rozrywanie, wydłużenie i jakże ważne właści­wości klejące.

Do odtwarzania izolacji w kablach i przewodach energety­cznych na niskie i średnie napięcia, wodouszczelniania urządzeń elektrycznych oraz przewodów telekomunikacyj­nych, zabezpieczeń antykorozyjnych rur metalowych sto­sowane są najczęściej taśmy samowulkanizujące. Taśma samowulkanizująca (samospajalna) nie jest pokryta konwencjonalnym klejem. Działa dopiero po silnym rozciągnięciu i przyłożeniu dwóch pasków taśmy do siebie. Taśma spaja się chemicznie, tworząc homogeniczną warstwę materiału bez pustych przestrzeni i wtrąceń. Po upływie czasu potrzebnego na zespojenie się sąsiadujących ze sobą warstw nie można jej odwinąć, a jedynie odciąć. Jako taśma nieprzylepna nie pozostawia po usunięciu lepkich resztek.

Uzupełnieniem asortymentu taśm samowulkanizujących są łatwe w użyciu, nietwardniejące kity (mastik) produkowane w formie taśm, dwuwarstwowych oraz płatów. Przy swoich wspaniałych właściwościach izolacyjnych i odporności na ozon, wodę i korozję mogą one być używane jako izolacja elektryczna elementów o nietypowych kształtach, a takie jako materiały uszczelniające i zabezpieczające przed wilgo­cią.

Prawidłowy wybór odpowiednich taśm elektroizolacyjnych, spełniających określone wymagania technologiczne, sta­nowi nieodzowny element bezpiecznej instalacji elektrycz­nej. Do produkcji taśm elektroizolacyjnych znanego światowego koncernu, zarówno two­rzywa samej taśmy jak i środka klejącego, wykorzystywane jest szerokie spektrum materiałów przewidzianych dla róż­nych procesów technologicznych i warunków eksploatacji. Dokładna kontrola jakości taśm, w połączeniu z dopraco­wanym technologicznie procesem produkcyjnym, gwaran­tuje pewność, ze nasz klient otrzyma wyrób o wysokiej jakości.

Polichlorek winylu (PCW)

Winylowe elektrotechniczne taśmy łączą w sobie giętkość PCW z pierwszorzędnymi właściwościami elektroizolacyjnymi, wysoką wytrzymałością dielektryczną i odpornością na wilgoć, promieniowanie ultrafioletowe, ścieranie, korozję i działanie kwasów i zasad. Klej opracowany na bazie kauczuku charakteryzuje się stabilnością parametrów w szerokim zakresie temperatur pracy. Taśmy winylowe przeznaczone do znakowania produkowane są w wielu barwnych odmianach i nie tracą kolorów w zmiennych warunkach atmosferycznych.

Poliester wzmacniany włóknem szklanym

Materiał ten przeznaczony jest zastosowań wymagających zarówno dobrej izolacji elektrycznej jak i wysokiej wytrzymałości mechanicznej właściwej włóknom szklanym. Wykonana z tego materiału taśma charakteryzuje się skrajnie niską wydłużalnością oraz wysoką odpornością na rozrywanie.

Tkanina szklana

Jest to elastyczna tkanina szklana z istniejących na rynku, charakteryzującą się bardzo dobrą odpornością na temperaturę i wytrzymałością na rozrywanie. Taśmy z włókien szklanych doskonale nadają się do izolowania przewodów pracujących w podwyższonych temperaturach.

Guma etylenowo-propylenowa (EPR)

Jest odporna na starzenie i działanie podwyższonej temperatury. Wykazuje też dużą odpornością na działanie czynników atmosferycznych i chemicznych. Taśmy samo wulkanizujące wykonane z gumy etylenowo-propylenowej zapewniają stabilność parametrów elektrycznych, takich jak wytrzymałość dielektryczna, stała dielektryczna, tangens kąta strat w zakresie dopuszczalnych temperatur pracy kabli i przewodów energetycznych. Charakteryzują się one jednocześnie bardzo dobrą przewodnością cieplną, co sprawia, że idealnie nadają się do odtwarzania izolacji kabli energetycznych średnich napięć.

Guma silikonowa

Charakteryzuje się dużą, trwałą elastycznością i jest odporna na wiele czynników chemicznych, np. na kwasy i zasady, oleje mineralne niezawierające aromatów i freon. Do jej zalet należy mała wartość tangensa kąta strat, zależna w niewielkim stopniu od temperatury (od 200°C ) i częstotliwość oraz wysoka przewodność cieplna, a także hydrofobowość, odporność na utlenianie, działanie pleśni i mikroorganizmów. Gumy silikonowe należą do materiałów trudnopalnych o dużej wytrzymałości termicznej. Zakres temperatur roboczych, w których stosuje się taśmy z gumy silikonowej, wynosi od -55°C do +180°C.

Papier marszczony przesycony syciwem

Jest od wielu lat powszechnie stosowany, jako izolacja dowinięta w mufach do kabli energetycznych średniego napięcia o izolacji papierowej, gdy zapewnia doskonałe przyleganie nawijanych warstw do fabrycznej izolacji żył kabla. Materiałem wyjściowym do produkcji tego papieru jest wysokiej, jakości gładki papier kablowy, który w procesie produkcyjnym zostaje drobno zmarszczony poprzecznie do osi taśmy i nasyconym syciwem izolacyjnym.

Istnieje szeroki asortyment taśm samoprzylepnych. Aby dokonać właściwego wyboru na przewidziane zastosowania, należy wziąć pod uwagę następujące czynniki: czas, temperaturę, rodzaj powierzchni i warunki eksploatacji.

Czas:
Czas funkcjonowania taśmy może być podstawowym kryterium przy wyborze jej typu. Zarówno przy długo – jak i krótkoterminowych zastosowaniach, należy zwrócić uwagę na stosunek wstępnej przylepności do maksymalnej siły wiązania.

Temperatura:
Reakcja taśmy na działanie temperatury (wysokiej i niskiej) może stanowić wyjątkowo ważny czynnik w doborze taśmy. Równie istotny jest czas, w jakim taśma będzie wystawiona na działanie temperatury.

Przyczepność taśmy do powierzchni:
Jest to podstawowa cecha warstwy klejącej. W celu zwiększenia przyczepności, taśmy: należy tak przygotować powierzchnię, aby była gładka, sucha i czysta, wskazane jest zastosowanie silnego nacisku podczas przyklejania, musi być zachowany odpowiedni czas i temperatura.

Warunki eksploatacji:
Należy wziąć pod uwagę czynniki zewnętrzne, takie jak: ekstremalne temperatury, obecność światła (promienie UV), wody, substancji oleistych i rozpuszczalników. Czynniki te w dużej mierze decydują o odpowiednim wyborze taśmy.

Temperatura przerobu:
Najbardziej odpowiednie dla przerobu taśmy klejącej są temperatury w zakresie od +18°C do +35°C. Przy klejeniu w niższej temperaturze zmniejsza się początkowa siła klejenia. Dotyczy to również materiałów składowanych w innych niż normalne (temp. pokojowa, wilgotność 50 – 70%), należy zatem przed aplikacją przenieść do pomieszczenia spełniającego powyższe warunki min na 5 godzin.

Powierzchnie:
Powierzchnie sklejanych elementów muszą być suche i czyste. Należy unikać zawilgocenia powierzchni klejonego materiału (np. poprzez transport zimnych elementów do ciepłych pomieszczeń). Łączone elementy muszą być pozbawione kurzu, oleju, tłuszczu i środków antyadhezyjnych. Powierzchnie pomalowane i słabo trzymające się muszą zostać zerwane lub wzmocnione.

Czyszczenie powierzchni:
Do oczyszczania powierzchni należy używać tylko czystych ścierek i rozpuszczalników takich jak: benzyna, alkohol, ester, keton, trójchloroetylen.

Docisk ułatwia przyklejenie:
Najlepszy efekt sklejenia uzyskujemy za pomocą rolki dociskowej lub prasy o sile nacisku 10 – 15 N/cm2. Pełną siłę klejenia w wypadku taśm twardych uzyskujemy dopiero po min. 24 godzinach od momentu zastosowania.

Zapobieganie obciążeniom:
Połączenia należy konstruować tak aby nie wystąpiły obciążenia punktowe. Obciążenie na ścinanie i na rozciąganie musi równomiernie rozkładać się na całej klejonej powierzchni. Stałe występowanie naprężeń, szczególnie na brzegach sklejanych elementów, ujemnie wpływa na trwałość połączenia (np.: profile/listwy przyklejane do powierzchni wypukłych muszą być odpowiednio uformowane).

Jakość powierzchni:
Dobranie taśmy o odpowiedniej grubości zapewnia trwałość połączenia zarówno gładkich jak i szorstkich powierzchni. Materiałami, które nie stwarzają problemów przy łączeniu są: metale, powierzchnie lakierowane, wysokoenergetyczne tworzywa sztuczne (np. ABS, poliwęglan, twardy PCW, gładkie drewno, kamień i szkło). W przypadku zmiękczonych tworzyw sztucznych należy zachować ostrożność gdyż reakcja między klejem a środkiem zmiękczającym może zmniejszyć trwałość połączenia. Zastosowanie taśmy na powierzchniach niskoenergetycznych (np. polietylen, polipropylen, tworzywa sztuczne z dodatkami smarującymi, guma) powinno być poprzedzone odpowiednimi testami.

Składowanie taśm:
Taśmy dwustronnie klejące należy składować w temperaturze pokojowej i normalnej wilgotności powietrza (50 – 70%). Taśmy dyspergujące i taśmy z klejem kauczukowym nie powinny być przechowywane dłużej jak 6 miesięcy od daty dostawy, zamknięte w oryginalnym woreczku foliowym ( tylko taśmy dyspergujące).

Współczesny postęp technologiczny wymusza na konstruktorach oraz producentach stosowanie nowych, szybszych i tańszych metod łączenia elementów np. przy pomocy taśm samoprzylepnych. Należy je traktować, jako uzupełnienie dotychczasowych metod i wprowadzać tam, gdzie ich zalety zdecydowanie przewyższają inne stosowane technologie. Często okazuje się, że zastosowanie taśmy samoprzylepnej jest jednym sensownym rozwiązaniem konstrukcyjnym.

OKREŚLENIE PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH

Nośnik:
Jest to materiał np. folia, papier, pianka polietylenowa, na którym naniesiona jest warstwa klejąca.

Podstawowe rodzaje klejów:
Klej dyspersyjny akrylowy, rozpuszczalnikowy klej akrylowy, kauczuk syntetyczny, kauczuk naturalny, klej silikonowy, elastomer, bitum modyfikowany, klej butylowy ….

Grubość:
Jest to całkowita grubość taśmy (nośnika i kleju) bez warstwy ochronnej.

Siła klejenia (przyczepność – adhezja):
Jest to parametr określony w międzynarodowej normie AFERA 4001. Pomiar dokonywany jest w temperaturze +20°C oraz +70°C. Parametr definiowany jest, jako siła odklejania paska taśmy o szerokości 25 mm pod kątem 180° ze stałą prędkością 300 mm/s.

   Adhezja                                                   Kohezja

Adhezja przy ścinaniu (kohezja):
Jest to parametr określony przez normę AFERA 4012 w temperaturze +20 i +70°C. Jest on definiowany, jako siła działająca równolegle do klejonych powierzchni.

Szybka przylepność (tack):
Jest to parametr zdefiniowany przez normę AFERA 4015 – pomiar w temp. +20°C. Określa lepność początkową taśmy do podłoża.

Zakres temperaturowy:
Parametr ten określa minimalną i maksymalną temperaturę, przy której taśma zachowuje normalne właściwości klejące.

Materiał ochronny:
Materiał pokrywający warstwę kleju chroniący ją przed zabrudzeniem lub niepożądanym sklejeniem. Jest to przeważnie silikonowy papier lub folia.

Laminaty:
Są to warstwy różnych materiałów połączonych w procesie laminowania w celu otrzymania nowego materiału (nośnika) o określonych parametrach technicznych.

Podstawowe zalety stosowania taśm samoprzylepnych:

• równomierny rozkład naprężeń w złączu,
• możliwość łączenia różnych materiałów,
• prosty, szybki i czysty montaż elementów,
• odporność na gazy i ciecze,
• wysoka estetyka,
• oszczędności materiałów i kosztów produkcji.

Pojęcia podstawowe:

Adhezja:
Jest to siła wiążąca warstwę kleju z powierzchnią ciała stałego.

Kohezja:
Jest to siła wiążąca warstwę kleju wewnątrz jej objętości.

Materiały nośnikowe
Materiałami nośnikowymi są relatywnie cienkie i giętkie materiały, pokryte masą klejącą. Najczęstszymi nośnikami są:

Papier
Gładka lub krepowana powierzchnia, o zróżnicowanej rozciągliwości.

Włókno
Z włókna celulozowego, bawełny, poliamidu lub włókna szklanego.
Nieobrabialne: wytrzymałe, giętkie, odporne na temperaturę.
Po obróbce: np. dla lepszej sztywności dla lepszego użytku.
Pokryte powierzchniowo: np. jako ochrona przed wilgocią i ścieraniem.

Folia
Miękki Polichlorek Winylu PCV: giętka, zginalna, o dobrych właściwościach izolacyjnych, np. do zastosowań elektrotechnicznych.
Twardy Polichlorek Winylu PCV: stabilna, odporna na promieniowanie UV i wilgo ć, z możliwością nadruku.
Celuloza regenerowana: łatwa w użyciu, możliwość oderwania ręką, nieodporna na wilgoć.
Poliester: wytrzymały na rwanie, nieścieralny, odporny na starzenie się i temperaturę do 130˚C, idealny do zastosowań elektrotechnicznych.
Polipropylen: elastyczny, odporny na rwanie i wilgoć.
Polietylen: rozciągliwy, dobrze nadający się do zastosowań elektrotechnicznych w niskich temperaturach.

Materiały piankowe
Specyficzne lekkie ze strukturą komórkową. Komórki mogą być różnej wielkości, zamknięte lub otwarte.
Poliuretan: miękki, elastyczny.
Polietylen: odporny na rozpuszczalniki.

Włókniny
Odporne na temperaturę, chłonne, bardzo cienkie, dobrze dopasowują się do nierówności.

Laminaty
Związek dwóch lub kilku materiałów np. pianki i folii polietylenowej, co gwarantuje lepsze właściwości całkowite.

Masy klejące
O właściwościach mas samoprzylepnych decydują ich składniki podstawowe. W technologii klejenia wyróżnia się główne masy kauczukowo-żywiczne i poliakrylatowe, ale akrylaty wytwarzane są w rozpuszczalnikach lub zawiesinach wodnych.

Kauczuki naturalne i syntetyczne
Dobra przyczepność, możliwość ponownego oderwania, dobre przyleganie na krytycznym pod łożu, jak np., PP lub PE.

Akrylaty czyste
Odporne na temperaturę, starzenie się i promieniowanie UV oraz chemikalia.

Akrylaty modyfikowane
Poprzez dodatki, głównie żywice, nastawione na specjalne właściwości klejące. Odporne na temperaturę, starzenie się, promieniowanie UV oraz chemikalia; także do klejenia permanentnego na powierzchniach krytycznych.

Zawiesiny akrylatowe
Wolne od rozpuszczalników, wodny klej akrylatowy a więc przyjazny dla środowiska, odporny na temperaturę i promieniowanie UV.

Silikony
Bardzo odporne na temperaturę i starzenie się, do sklejania na nie adhezyjnych podłożach jak np. silikon.

Kleje topliwe
Sztuczne żywice: wysoka kleistość w temperaturach do 60˚C, wolne od rozpuszczalników, więc przyjazne dla środowiska.Ograniczona odporność na temperaturę.

Materiały izolacyjne
Papier silikonizowany
Główny składnik izolacyjny do taśm obustronnie klejących; gładki – odprowadzający wilgoć.

Folie silikonizowane
Główny składnik izolacyjny do taśm obustronnie klejących; gładki – odprowadzający wilgoć, bardzo giętki i wytrzymały, np. do zastosowania w automatach.

Papier silikonizowany krepowany
Niewielka powierzchnia przylegania, a poprzez to łatwo usuwalna, bardzo giętka; odwzorowująca się na kleju struktura zapobiega gromadzeniu się powietrza podczas naklejania.

Folia silikonizowana krepowana
Niewielka powierzchnia przylegania, a poprzez to łatwo usuwalna, bardzo giętka; odwzorowująca się na kleju struktura zapobiega gromadzeniu się powietrza podczas naklejania.

Folia silikonizowana powierzchniowo tłoczona
Niewielka powierzchnia przylegania, a poprzez to łatwo usuwalna, bardzo giętka; odwzorowująca się na kleju struktura zapobiega gromadzeniu się powietrza podczas naklejania.

Folia tłoczona powierzchniowo nie silikonizowana
Stosowana tam gdzie nie można użyć materiałów silikonizowanych. Mała powierzchnia przylegania, więc łatwo usuwalna.

Powłoki lakiernicze strony odwrotnej
Powłoki lakiernicze strony odwrotnej poprawiają rozwijanie taśmy klejącej. Zapobiegają rwaniu taśmy, bądź nie odchodzeniu masy klejącej (tzn. pozostawianiu masy klejącej na odwrotnej stronie taśmy przy jej rozwijaniu.

Łącznik (Primer)
Na wiele materiałów nośnych (np. PE) nie można bezpośrednio nałożyć masy klejącej, ponieważ dobrze by ona nie przylegała. Wstępne pokrycie łącznikiem zapewnia dobre połączenie nośnika i masy klejącej, a przez to dobre klejenie.

1. Jednostki miar:
N = Newton. Newton jest siłą, która masie 1 kg nadaje przyspieszenie 1m/S²
µm = jednostka miary, którą mierzy się niewielkie grubości taśm samoprzylepnych – klejących. 1µm = 1/1000mm = 0,001mm

2. Skróty niektórych tworzyw sztucznych (według DIN 7728):
PET:          polietylen
PET:          poliester
PP:            polipropylen
PUR:         poliuretan
PCV:         polichlorek winylu
H – PCV:  twardy PCV
W – PCV: miękki PCV

3. Dalsze objaśnienia:
FR:     flame retardand (hamujący ogień)
PV:     wariant produktu

Technologia klejenia taśmami klejącymi – samoprzylepnymi

• Co to jest „taśma klejąca – samoprzylepna„
• Podstawowe informacje dotyczące taśm klejących – samoprzylepnych
• Schematyczna budowa taśmy klejącej – samoprzylepnej
• Warstwy nośne taśmy klejącej – samoprzylepnej
• Warstwy klejące taśmy klejącej – samoprzylepnej
• Części składowe taśmy klejącej – samoprzylepnej
• Właściwości taśmy klejącej – samoprzylepnej
• Wskazówki do zastosowania i usuwania taśm klejących – samoprzylepnych
• Instrukcja stosowania taśm klejących – samoprzylepnych
• Różne rodzaje naprężeń działających na taśmę dwustronną podczas jej mocowania
• Stosowanie taśm klejących – samoprzylepnych
• Czynniki zewnętrzne taśm klejących – samoprzylepnych
• Definicje techniczne taśm klejących – samoprzylepnych
• Instrukcja stosowania dwustronnych taśm klejących
• Szczegóły dotyczące składowania taśm klejących

Porady dotyczące taśmy piankowej PE (Polietylenowej)

• Garść informacji odnośnie jak odróżnić piankę PE niesieciowaną od sieciowanej chemicznie i sieciowanej fizycznie
  

Porady dotyczące użytkowania taśm elektrotechnicznych i elektroizolacyjnych

• Poradnik doboru taśmy elektroizolacyjnej i elektrotechnicznej z nutą jej historii
• Nośniki taśm elektrotechnicznych i elektroizolacyjnych
• Charakterystyka fizyczna i chemiczna taśm elektrotechnicznych i elektroizolacyjnych
• Charakterystyka elektryczna taśm elektrotechnicznych i elektroizolacyjnych
• Klasyfikacja temperaturowa taśm elektrotechnicznych i elektroizolacyjnych