Poradnik doboru taśmy elektroizolacyjnej i elektrotechnicznej z nutą jej historii

TAŚMY ELEKTROTECHNICZNE

W połowie zeszłego stulecia inżynierowie i chemicy pewnego światowego koncernu wynaleźli pierwszą na świecie samoprzylepną taśmę elektrotechniczną na bazie PCW, która posiadała odpowiednie właściwości chemiczne, fizyczne i elektryczne. Na początku lat 40-tych wieku polichlorek winylu, dzięki swojej uniwersalności, był już powszechnie stosowany do różnych aplikacji – od prysznicowych zasłon aż do izolacji kablowych. Jednak zastosowanie go do produkcji elektrotechnicznych taśm samoprzylepnych ciągle jeszcze było niemożliwe. Wnikało to z faktu, że wykorzystywany w charakterze plastyfikatora winylowej taśmy fosforan trójkrezolowy (TCP) miał tendencję do migrowania, nadając powierzchni taśmy maślany wygląd i niszcząc wszystkie znane substancje klejące.

Biorąc pod uwagę tę osobliwość, inżynierowie znanego koncernu światowego przeprowadzili liczne eksperymenty, zestawiające nowe plastyfikatory z żywicą winylową.

W rezultacie, w styczniu 1946 roku światowy koncern opatentował nową winylową taśmę elektrotechniczną z systemem plastyfikacji i odpowiednio opracowaną substancją klejącą – na bazie kauczuku i bez używania siarki.

Najbardziej interesujący jest fakt, że powszechnie używana czarna taśma na początku w ogóle nie była czarna.

Pierwsze taśmy były koloru żółtego, a w wielu późniejszych wariantach – koloru białego. Jednak ze względu na odporność na promieniowanie ultrafioletowe biała taśma została ostatecznie zamieniona na czarną. W późniejszym okresie rozpoczęto także produkcję kolorowych taśm winylowych, które znalazły szerokie zastosowanie, jako materiały do znakowania i identyfikacji.

Taśmy elektrotechniczne powinny posiadać odpowiednie właściwości elektryczne i mechaniczne, a także odpowiadać wymaganym charakterystykom technologicznym. Za zwykłą rolką taśmy kryją się złożone problemy materiało­znawstwa, skomplikowane technologie i procesy, produk­cyjne.

Elektroizolacyjne taśmy samoprzylepne wykorzystywane są do izolacji, ochrony, znakowania, mocowania i wiązko­wania przewodów. Właściwości izolacyjne taśmy determi­nowane są przez rodzaj i grubość materiału taśmy, rezystan­cją izolacji, wytrzymałość dielektryczną i odporności taśmy na starzenie się.

Ważnym czynnikiem przy wyborze taśmy izolacyjnej jest uwzględnienie możliwości występowania elektrolitycznej korozji przewodnika w następstwie jego chemicznego oddziaływania ze składnikami tarry w obecności potencjału elektrycznego, wilgoci i innych czynników środowisko­wych. Korozja elektrolityczna może doprowadzić do zerwa­nia przewodnika lub do przebicia emaliowej izolacji cien­kich przewodów. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ko­rozji, należy minimalizować zawartość siarki i chlorków w materiale, z którego wykonana jest taśma.

Zabezpieczenie wyrobów przed różnego rodzaju uszkodze­niami zapewniane jest przez takie parametry taśmy, jak: rezystancja izolacji, odporność na rozpuszczalniki, zakres temperatury pracy, niepalność i odporność na rozrywanie.

Wielu producentów wykorzystuje taśmy do barwnego ozna­kowania swoich wyrobów lub jako materiał identyfikacyjny. W takich zastosowaniach ważne jest, aby taśma nie traciła koloru, posiadała dobre właściwości klejące i nadawała się, do nanoszenia trwałych oznaczeń.

Taśmy wykorzystywane są często do mocowania kompo­nentów i przewodów. W tym przypadku najważniejsze para­metry to: odporność na rozrywanie, wydłużenie i jakże ważne właści­wości klejące.

Do odtwarzania izolacji w kablach i przewodach energety­cznych na niskie i średnie napięcia, wodouszczelniania urządzeń elektrycznych oraz przewodów telekomunikacyj­nych, zabezpieczeń antykorozyjnych rur metalowych sto­sowane są najczęściej taśmy samowulkanizujące. Taśma samowulkanizująca (samospajalna) nie jest pokryta konwencjonalnym klejem. Działa dopiero po silnym rozciągnięciu i przyłożeniu dwóch pasków taśmy do siebie. Taśma spaja się chemicznie, tworząc homogeniczną warstwę materiału bez pustych przestrzeni i wtrąceń. Po upływie czasu potrzebnego na zespojenie się sąsiadujących ze sobą warstw nie można jej odwinąć, a jedynie odciąć. Jako taśma nieprzylepna nie pozostawia po usunięciu lepkich resztek.

Uzupełnieniem asortymentu taśm samowulkanizujących są łatwe w użyciu, nietwardniejące kity (mastik) produkowane w formie taśm, dwuwarstwowych oraz płatów. Przy swoich wspaniałych właściwościach izolacyjnych i odporności na ozon, wodę i korozję mogą one być używane jako izolacja elektryczna elementów o nietypowych kształtach, a takie jako materiały uszczelniające i zabezpieczające przed wilgo­cią.

Prawidłowy wybór odpowiednich taśm elektroizolacyjnych, spełniających określone wymagania technologiczne, sta­nowi nieodzowny element bezpiecznej instalacji elektrycz­nej. Do produkcji taśm elektroizolacyjnych znanego światowego koncernu, zarówno two­rzywa samej taśmy jak i środka klejącego, wykorzystywane jest szerokie spektrum materiałów przewidzianych dla róż­nych procesów technologicznych i warunków eksploatacji. Dokładna kontrola jakości taśm, w połączeniu z dopraco­wanym technologicznie procesem produkcyjnym, gwaran­tuje pewność, ze nasz klient otrzyma wyrób o wysokiej jakości.